Narkotiklərdən qorunmağın ən yaxşı yolu ondan heç vaxt istifadə etməməkdir.
Bu gün narkomaniya dünyanın bütün ölkələrinə təsir edib. Mütəxəssislərin ən çox təxmin etdiyinə görə, dünya əhalisinin 3-4%-i narkotik maddədən istifadə edir. Narkomaniya problemi həm səhiyyə, həm də bütövlükdə cəmiyyət üçün ən təxirəsalınmaz problemlərdən biridir.
Narkomaniyanın mənfi tibbi və sosial nəticələri aşağıdakılardır: xəstələrdə bir sıra somatik xəstəliklərin olması, əmək qabiliyyətinin aşağı olması, cinayət xarakterli davranış və cinayət mühakiməsinin yüksək tezliyi, ailə-məişət əlaqələrinin pozulması.
Narkotik maddələrin istifadəsinin səbəbi üsyankarlıq ola bilər. Bu, cəmiyyətin və ailənin iddia etdiyi dəyərlərə qarşı etiraz formasıdır. Xüsusilə də bu zərərli ehtirasa məruz qalan insanların gənc yaşlarını nəzərə salarsaq, düşünmədən hərəkət edən yeniyetmələr çox vaxt səhv hərəkət edirlər.
Bir çox yeniyetmələrdə də hər hansı bir məşğuliyyət və ya maraq yoxdur. Məktəbə laqeyd yanaşırlar və adətən heç bir hobbiləri olmur. Onların gələcək hadisələrə heç bir marağı yoxdur, hər hansı şəxsi nailiyyətlər onlar üçün heç bir dəyər kəsb edir.
Narkotik maddələrin istifadəsi üçün daha bir "səbəb" ciddi daxili münaqişələr, sosiallaşma problemləri ola bilər.
Bir sıra əlamətlər o şəxslər üçün çox xarakterikdir ki, onlar çox aşağı özünəhörmət hissini göstərir, başqalarını özlərindən yaxşı hesab edirlər. Onlarda narazılıq, bədbəxtlik, narahatlıq, darıxmaq, özünə şübhə, depressiya hissləri hakimdir. Onlar özlərini evdə bədbəxt hiss edir, ailəni yadlaşma və təcrid etmək, həmyaşıdları ilə münasibətlərdə özlərini bədbəxt hiss edirlər. Belə hallarda insan əlavə "anesteziya"ya ciddi ehtiyac duyur. Lakin praktikadan göründüyü kimi, çoxları "əvəzetmələrə" qaçır və ətrafda yaratdıqları tərpənməz və illüziyalı dünyaya kilidlənirlər.
Bəziləri üçün narkotik depressiya ilə mübarizə vasitəsidir. Emosional çətinliklər yaşayan bir çoxları düşünür ki, narkotik və spirtli içkilərdən istifadə etməklə dərin depressiyadan qaçınmaq olar. Ancaq spirtli içkilər və narkotiklər müvəqqəti yüngüllük gətirir.
Narkotik maddələrin istifadəsi və narkotik asılılığının dolayı əlamətləri mütləq deyil, lakin çox vaxt narkotik vasitələrdən istifadə edən şəxslərin müəyyən edilməsi üçün kömək edir. Narkomaniyanın yayılmasının qarşısının alınması üçün bwtwn dwnyada tədbirlər görülür. Dövlət səviyyəsində narkotik asılılığın qarşısının alınması 2 komponentə daxildir: - Narkotik vasitələrin yayılmasının məhdudlaşdırılması tədbirləri və kütləvi informasiya vasitələri və ictimai qurumlar tərəfindən təqdim olunan anti-narkotik təbliğat.
Eyni zamanda məktəblərdə və peşə məktəblərində narkomaniyanın qarşısının alınması istiqamətində işlərin ardıcıl olaraq aparılması məsləhətdir. Narkotik istifadəçilərinin erkən aşkar edilməsi məqsədi ilə narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığa qarşı mübarizə haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyin müddəa və tələblərinin maarifləndirilməsi üçün məktəblilərlə görüşlər həyata keçirilməlidir. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsi narkomaniya təhsilinin ən geniş yayılmış forması olmalıdır. Narkomaniyanın qarşısının alınması istiqamətində görülən işlərə xüsusi diqqət yetirilməsi yeniyetmələr və onların valideynləri ilə iş üzərində aparılmalıdır.
Son olaraq qeyd etmək lazımdır ki, narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə bir ölkənin yox, dünyanın problemi və kollektiv fəaliyyət tələb edən məsələ kimi qəbul edilməlidir. Hətta narkocinayətlər bir ölkənin daxilində baş verdiyi hallarda belə, onun fəsadları ümumbəşəridir və nəticə edibarilə, mütəşəkkil cinayətkarlığa xidmət edir.
Narkotiklərə qarşı mübarizə ilə bağlı Azərbaycan Respublikası CM-də də müvafiq bölmə vardır. CM-nin 26-cı fəsli
NARKOTİK VASİTƏLƏRİN VƏ PSİXOTROP MADDӘLӘRİN QANUNSUZ DÖVRİYYӘSİ İLӘ ƏLAQƏDAR CİNAYӘTLӘR
Maddə 234. Qanunsuz olaraq narkotik vasitələri, psixotrop maddələri və ya onların prekursorlarını hazırlama, istehsal etmə, əldə etmə, saxlama, daşıma, göndərmə və ya satma
Qeyd:
- Narkotik vasitələri, psixotrop maddələri və ya onların prekursorlarını könüllü surətdə təhvil verən və ya narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və ya onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsi ilə bağlı cinayətlərin açılmasında və ya qarşısının alınmasında, bu əməlləri törətmiş şəxslərin aşkar edilməsində, cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın tapılmasında fəal iştirak etmiş şəxs cinayət məsuliyyətindən azad edilir.
- Bu fəsildə göstərilən narkotik vasitələrin və ya psixotrop maddələrin şəxsi istehlak miqdarından artıq və külli miqdarı, habelə prekursorların və qanunsuz kultivasiya edilən tərkibində narkotik maddələr olan bitkilərin (onların hissələrinin) xeyli və külli miqdarı müvafiq qanunlarla müəyyən edilir.
Maddə 235. Narkotik vasitələri, psixotrop maddələri və ya onların prekursorlarını talama və ya hədə-qorxu ilə tələb etmə
Maddə 236. Narkotik vasitələrin və ya psixotrop maddələrin istehlakına təhrik etmə
Maddə 237. Qanunsuz olaraq tərkibində narkotik maddələr olan bitkiləri kultivasiya etmə
Maddə 238. Narkotik vasitələrin və ya psixotrop maddələrin istehlakı üçün tiryəkxanalar təşkil etmə və ya saxlama
Maddə 239. Narkotik vasitələri və psixotrop maddələri əldə etmək hüququ verən reseptləri tibbi göstəricilər olmadan qanunsuz vermə və ya saxtalaşdırma
Maddə 240. Güclü təsir edən və ya zəhərli maddələrin satış məqsədilə qanunsuz dövriyyəsi.
Qeyd: Bu Məcəllədə göstərilən, narkotik vasitələrə və ya psixotrop maddələrə aid olmayan güclü təsir edən və zəhərli maddələr, habelə güclü təsir edən maddələrin külli miqdarı qanunla müəyyən edilir.
Ucar rayon prokurorluğunun müstəntiqi, III dərəcəli hüquqşünas - Zeynalabdin Məlikov
